Giới thiệu nội dung
"Họ không kịp hỏi xem có ai gốc Sài Gòn hay không, quê quán ở đâu. Họ không có thời gian để phân biệt ai là người Sài Gòn, ai không phải người Sài Gòn, ai có chất, ai có gốc. Chất gốc là một thứ xa lạ và tự hào, không phải con người ở đây nghĩ ra." (Khải Đơn)
Sài Gòn - Thành phố hoang dại là một cuốn sách viết về Sài Gòn và những người di cư đã rời xa quê hương để tìm kiếm một "đất hứa". Họ mang theo tình yêu và sức mạnh của mình vào thành phố. Có người tìm thấy tổ ấm, tình yêu và niềm tự hào của mình ở Sài Gòn. Nhưng cũng có người gục ngã, bị tổn thương và mất đi chính mình.
Tập tản văn Sài Gòn - Thành phố hoang dại của Khải Đơn được chia thành 4 phần: Thành phố hoang dại, Sài Gòn - Vì sao để yêu, Chợ giấc mơ, và Kỷ niệm đóng đinh vào phố.
Đối với phần Thành phố hoang dại: Sài Gòn trong mắt Khải Đơn là một thế giới giống như "miền Viễn Tây", với sự hỗn loạn, sợ hãi, bất an và những mất mát khi sống ở Sài Gòn. Đó là một Sài Gòn đầy kênh đen, nơi trở thành biểu tượng cho sự mệt mỏi trong cuộc sống hàng ngày, là khuôn mặt của những người trẻ ẩn náu trong quán cà phê - hoặc chính xác hơn, là một khoảnh khắc yên bình hiếm hoi giữa cuộc sống vất vả hàng ngày.
Trong bài viết "Ăn sáng", tác giả ngồi đợi một người phụ nữ trong công viên ở Quận 1, hàng ngày lục bình rác, tìm những món ăn còn lại, và gọn gàng thu gom để chuẩn bị bữa sáng cho một ngày mới giữa thành phố xa hoa.
Với Thành phố hoang dại, Sài Gòn được vẽ dưới dạng một sự bất an không che giấu. Thành phố đông đúc và quá tải phải chịu đựng những bất lợi đó, và tạo ám ảnh cho con người, khiến cho cuộc sống trở nên vất vả hơn bao giờ hết. Họ sống với Sài Gòn nhưng không thể yêu thương nó, vì trái tim của họ ở quê nhà, họ đợi chờ ngày trở về để tìm lại tình yêu với quê hương, về lại với yêu thương quê mùa. Sài Gòn hỗn loạn đó, khủng khiếp đó, dữ dội đó, nhưng cô đơn biết bao.
Không bi quan về những bất an của thành phố, Sài Gòn vẫn đáng yêu và đáng nhớ bởi những nét trầm mềm mỏng, như lời nhắc nhở của tác giả về lí do tại sao Sài Gòn vẫn đáng yêu dù có khói bụi, kẹt xe, nhức nhối và mệt mỏi.
Điều đó là bởi vì Sài Gòn quá đáng yêu. Sài Gòn hiện ra với những tiệm sách cũ đầy bí mật, hàng hoa bán trên vỉa hè chỉ với giá 2000đ/cành và cánh hoa đã cũ, dập nát. Đó là những ly trà đá miễn phí căng mình ra giữa mùa hè nóng bức. Người bán vé số, phát tờ rơi, dân làm ve chai ở Sài Gòn phơi mình dưới ánh nắng mùa hè, trải qua khó khăn của việc thiếu nước uống và không có nơi nghỉ chân mát mẻ. Những người tốt lành đã xuất hiện, ẩn danh và tự nhiên, họ "trồng" những ly trà đá miễn phí trên đường phố, treo cốc giấy, đặt trà tươi... để giúp đỡ người lao động nghèo.
Theo một cách nào đó, Sài Gòn đẹp vì nó như một cái cù lao, phù sa bốn phương trôi theo con nước vào bờ, người ta chở theo ước vọng, giấc mơ, cả tài hoa để về thành phố mưu sinh, thăng hoa.
Nhờ có thế, Sài Gòn trở thành một nét văn hoá - cái văn hoá "hoang dại", bất cần, thư thả và mạnh mẽ không gì kìm hãm được.
