Nghe Sách Nói

“Đời không cho đôi cánh nhưng bạn cần biết bay!”

Mẹ tôi từng nói rằng được sinh ra trên thế giới này là một niềm hạnh phúc, và càng hạnh phúc hơn nữa khi chúng ta có ước mơ và can đảm để thực hiện nó. Tuy nhiên, cuộc sống đầy thử thách và những gai góc khó khăn đã làm tan vỡ những giấc mơ của chúng ta. Trên con đường thực hiện ước mơ, chúng ta có thể bị đánh bại và mất niềm tin vào cuộc sống. Có những người quay lưng, có những người từ bỏ. Tôi cũng đã từng như vậy. Tuy nhiên, sau khi đọc tác phẩm "Ông già và biển cả" của nhà văn Hemingway, tôi đã hiểu rằng bị đánh bại chỉ là tình trạng tạm thời, còn bỏ cuộc mới là thất bại vĩnh viễn.

Ernest Hemingway (1899 - 1961) là một nhà văn, nhà báo người Mỹ, từng tham gia chiến đấu trong Thế chiến thứ I. Với tư cách là một con người phóng khoáng, ưa mạo hiểm, các tác phẩm của Hemingway được đánh giá là "chân thực và giản dị về cuộc sống con người". "Ông già và biển cả" (1952) là một tiểu thuyết ngắn và là một trong những tác phẩm nổi tiếng nhất của Hemingway. Nhờ tác phẩm này, ông đã được trao giải Pulitzer năm 1953 và giải Nobel Văn học năm 1954.

"Ông già và biển cả" kể về cuộc hành trình ba ngày hai đêm của ông lão Santigo trên dòng Nhiệt lưu. Ông quyết tâm câu được mẻ cá thật lớn sau khi đã thất bại lần trước. May mắn đã đến với ông khi một con cá kiếm to đã mắc câu. Sau hơn hai ngày vật lộn, ông đã hạ được con cá. Tuy nhiên, khi đang trên đường trở về, lũ cá mập lao tới đớp lấy con mồi. Ông lão Santigo đã cố gắng chống lại lũ "hung thần biển khơi" và cuối cùng chỉ còn lại một bộ xương khổng lồ của con cá kiếm mà ông đã câu được.

Một quyển tiểu thuyết ngắn chỉ có 123 trang đã để lại trong tôi nhiều cảm xúc và suy nghĩ. Tiêu đề tác phẩm đã gây ấn tượng mạnh với độc giả vì sự đối lập giữa con người nhỏ bé, đơn độc và biển cả mênh mông, hung tàn. Tuy nhiên, từ "và" nối "ông già" với "biển cả" đã tạo ra một phép so sánh thú vị, khi con người được đặt ngang hàng với thiên nhiên, khẳng định tầm vóc không hề bé nhỏ trong ý chí.

Trong quyển tiểu thuyết này, Hemingway đã miêu tả hình ảnh của một người ngư dân rất bình dị, rất đời thường. Lão Santigo hiện lên với vẻ già nua, làn da cháy nắng và những vết sẹo đã cũ kĩ, chỉ có đôi mắt vẫn tinh anh. Đôi mắt lão có màu giống màu nước biển, luôn ánh lên niềm hy vọng, lạc quan của ông lão salao - cách diễn đạt tệ nhất của vận rủi. Niềm tin và sự hy vọng của ông lão không bao giờ trở nên lạnh đi sau 84 ngày không câu được con cá nào.

Đối với lão, "biển như một người phụ nữ, như cái gì đó có thể ban phát hay chối giữ ân huệ." Dù biển cả có đối xử với lão tệ như thế nào, lão vẫn yêu nó tha thiết. Khác với các tay câu cá khác, lão giữ sợi dây câu cho thật thẳng, để ở mỗi độ sâu trong vùng nước đen sẽ có một con mồi đợi đúng ngay ở đấy. "Mỗi ngày là một ngày mới. Gặp may thì tốt hơn. Nhưng mình ưa sự chính xác. Để khi vận may đến thì mình đã sẵn sàng," lão Santigo nói.

Khác với những người câu cá khác, lão giữ dây câu thẳng để mỗi độ sâu trong vùng nước đen sẽ có một con mồi chờ đợi. "Mỗi ngày là một ngày mới. Gặp may thì tốt hơn, nhưng tôi ưa sự chính xác. Khi vận may đến, tôi đã sẵn sàng", trích từ trang 29. Khi đọc dòng tự sự này của lão, tôi dừng tay lên trang sách. Đôi khi, chúng ta giống như "những tay câu cá khác", chỉ biết thả dây câu trôi nổi ở độ sâu sáu mươi thay vì một trăm mét như mong muốn để câu được cá to. Nếu may mắn, có con cá nào đó lạc đường mắc vào dây câu; còn không, suốt cuộc đời, chúng ta chỉ thu nhặt được vài ba con tôm, con tép. Thành công và hoài bão trong cuộc sống không đến từ sự may mắn ngắn hạn mà từ quá trình kiên trì, nhẫn nại, chịu khó "giữ dây câu thẳng đứng ở độ sâu một trăm mét" như lão Santiago. Sự cẩu thả và lười biếng trong công việc là một điều đáng xấu hổ!

Nhờ giữ dây câu thẳng đứng như vậy, lão đã câu được một con cá kiếm. Cuộc hành trình câu cá kiếm của lão bắt đầu từ đây. Mỗi khi con cá khổng lồ ấy nhô mình khỏi mặt nước, khao khát của lão càng tăng lên gấp bội. Con cá kiếm có phải là biểu tượng của ước mơ, khát vọng mà mỗi người chúng ta đều muốn đạt được trong cuộc sống? Nó đẹp lắm. Nó lung linh lắm. Nó thôi thúc chúng ta chinh phục bằng cả ngọn lửa đam mê mãnh liệt.

Nhưng, chặng đường đến vinh quang không trải qua những thảm hoa! Đôi khi, con cá tưởng chừng đã đánh bại lão: lão cảm thấy mệt mỏi, vai đau nhức, tay chuột

Dù mệt mỏi, nhưng lão vẫn nhớ đến những con sư tử biển trên chuyến hải trình đến châu Phi khi còn trẻ, về đội bóng liên đoàn Big và Dimaggio vĩ đại. Khi đối mặt với khó khăn và thách thức trong cuộc sống, con người cần giữ niềm tin và sự lạc quan. Santiago đã giữ được cả hai điều đó. Mệt mỏi trong cơ thể lão được giảm bớt. Và khát khao bắt con cá khổng lồ vẫn cháy trong lòng lão.

Có thể nói, bộ xương cuối truyện là chi tiết quý giá nhất mà Hemingway đã tạo ra. Sau chuyến hải trình kéo dài ba ngày, lão chỉ mang về một bộ xương, bộ xương của con cá kiếm khổng lồ. Điều này khiến người ta phải suy nghĩ, liệu Santiago đã thất bại hay thành công? Bạn tôi nói rằng, lão đã thất bại thảm hại một lần nữa. Con cá kiếm, khao khát và ước mơ của lão, đã bị cá mập ăn sạch. Và bộ xương mà lão mang về là cách Hemingway muốn chế giễu và tiết lộ sự bất công trong cuộc sống: Không phải mọi nỗ lực đều được đền đáp xứng đáng. Hình ảnh cá mập cũng là những kẻ đố kị và ghen tị thành công của người khác trong cuộc sống.

Tôi có quan điểm khác. Santigo đã thành công. Ông đã chiến thắng chính mình trên con thuyền nhỏ giữa đại dương bao la. Ông đã bắt được con cá kiếm mà ông mong chờ suốt ba ngày, đã đạt được ước mơ của mình, dù khoảnh khắc đó rất mong manh. Ông đã đối mặt với bầy cá mập khát máu và an toàn cập bến. Thành công của ông nhỏ bé nhưng rất vĩ đại. Ông là một người bình thường nhưng lại phi thường. Ông già đã chinh phục thiên nhiên mà không nao núng. Thật đáng ngưỡng mộ!

Trong cuốn "Ông già và biển cả", Hemingway đã sử dụng nguyên lý tảng băng trôi một cách khéo léo. Lần đầu đọc cuốn tiểu thuyết này, tôi không thấy gì đặc biệt và nghĩ rằng đó chỉ là một chuyến hải trình của ông già Santigo. Nhưng khi đọc lại lần thứ hai, thứ ba, tôi mới thấm thía được ý nghĩa sâu sắc trong từng câu văn mà Hemingway viết. Những bài học, triết lý sống quen thuộc mà chúng ta thường quên đã được ông ghi lại trong cuốn tiểu thuyết này.

Truyện được kể bằng lời văn cuốn hút, miêu tả chân thực, sống động, hấp dẫn, khiến người đọc không thể rời mắt khỏi trang sách, vừa đọc vừa suy ngẫm. Độc giả như bị cuốn theo hành trình cùng ông già, tưởng chừng như đang ngồi trên chiếc thuyền nhỏ giữa đại dương bao la. Hemingway đã thành công trong việc mô tả nhân vật Santigo, để ông tự mình suy nghĩ và nói chuyện với chính mình, giúp độc giả trải nghiệm và khám phá nhân vật này.

Trên hành trình tìm kiếm và chinh phục ước mơ, chúng ta hãy học từ ông già Santigo, kiên nhẫn, nhẫn nại và lạc quan trong những thời khắc khó khăn nhất. Cuộc đời chỉ có một lần, hãy sống sao cho không hối tiếc về những dự định chưa hoàn thành khi già. Hãy cùng tôi khởi hành và thực hiện những ước mơ. Sẽ có những thử thách, nhưng quan trọng nhất là chúng ta biết đứng dậy và tiếp tục đi. Chỉ khi đó, chúng ta mới thực sự sống, sống trọn vẹn vì những đam mê như ông già Santigo quyết tâm bắt được con cá lớn.